Język Kaszubski

wzor_haft_kaszubski

Kiedy przyjechałam w Bory, musiałam się nauczyć wielu borowiackich słów, żeby tych ludzi zrozumieć. Nie było to trudne, znaczenia wielu słów można się było łatwo domyślić. Inaczej jest z językiem kaszubskim. Zrozumieć Kaszuba bez słownika- oj to nie jest już takie proste. Nie dziwi więc fakt, że kaszubski został uznany za odrębny język.

Kiedy przejeżdżamy przez Szwajcarię Kaszubską, mijamy miejscowości z tablicami w dwóch językach : polskim i kaszubskim. Kaszubszczyzna w Polsce jest językiem regionalnym. Jest jedyną pozostałością słowiańskich dialektów pomorskich. Kaszubi bardzo dbają o kultywowanie swojego języka i pewnie dlatego przetrwał on do dziś. I przetrwa jeszcze dłużej, bo po nadaniu mu w Polsce statusu prawnego powstało wiele szkół, w których naucza się kaszubskiego.

Najbliższą nam terytorialnie taką szkołą jest Liceum Kaszubskie w Brusach, powstałe w 1991 roku, połączone w 2004 roku z innymi szkołami i przekształcone w Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych. Dla mnie jest to taka ciekawostka kulturowa, że można maturę zdawać w języku kaszubskim. Obecnie kaszubskiego uczy się w szkołach ponad 17 tyś uczniów. Również na Uniwersytecie Gdańskim wprowadzono specjalność nauczycielską- Kaszubistykę.

Song_-kaszubskie_nuty-001

Kaszubi mają swoje pismo- własny alfabet. I, wierzcie mi, tekstu kaszubskiego bez tłumacza nie zrozumiecie. Ten alfabet ułożył w 1879 roku Florian Ceynowa. Oddaje on bardzo dobrze cechy fonetyczne mowy kaszubskiej.

Poniżej kilka kaszubskich wyrazów. Faktycznie, przyznać trzeba że to całkiem odrębny język.

belni- piękny

białka- kobieta, żona

bjegas- wahadło zegara

bomelk- łańcuszek przy zegarku

bożok- zadatek

camer- pień drzewa

charna- pasza

chvatkji- szybki, zwinny

cigło- dyszel

cnjik- nos

dana- świerk

dejadej- potrzebować mimo wszystko

del- deska

dina- wydma

doka- mgła

dravo- szybko

grzem- hałas

halac- przynieść

gvesno- pewnie, właśnie

jankorka- zawziętość

jochen- niedostatek wiosenny w gospodarstwie

juńc- młody byk

kavel- los

kjezrov moltech- szczególna uczta

kłobuk- kapelusz

ko- przecież

komuda- mglistość, półmrok

korbac- opowiadać

krampe- kurczę

leno- tylko

mjirza- narzeczony

pińdel- tłumok

podchlastnjica- prześcieradło

Oj, wystarczy już. Kaszubski to jest naprawdę język obcy. Dobrze, że chociaż gramatyka jest zbliżona do polskiej. Ale słówek trzeba by się nauczyć. Bez tego Kaszuba nie zrozumiemy.

 

 

, , ,

Comments are closed.